Ang Dekalogo ni Gat Andres Bonifacio at ang Kartilya ng Katipunan

Pagbabalik Tanaw sa Ating Pambansang Pagkakaisa  bilang Pagpupugay sa Kagitingan ng Ating mga Bayani.

Napagtanto ni Gat Andres Bonifacio na kailangang palakasin ang pagkakaisa ng mga kasapi sa Katipunan (KKK -Kataastaasan, Kagalanggalang Katipunan ng mga Anak ng Bayan), ang bawat kasapi ay kailangang madisiplina at maturuan ng doktrina tungkol  sa mga adhikain at panuntunan ng himagsikan.

Dahil dito, isinulat ang Kartilya ng Katipunan (Primer of Katipunan) bilang mga batayang aral sa mga bagong kasapi ng samahan, na kung saan ito ang naging pangunahing panuntunan sa mga prinsipyo at kautusan ng Katipunan. Ang unang edisyon nito ay sinulat ni Emilio Jacinto, at sa kalaunan  ay binago ni Gat Andres Bonifacio bilang Dekalogo (Kautusan).

Ang Dekalogo ni Gat Andres Bonifacio
 

"Aling pag-ibig pa ang hihigit kaya sa pagka-dalisay at pagka-dakila gaya ng pag-ibig sa tinubuang lupa? Alin pag-ibig pa? Wala na nga, wala."  -Gat Andres Bonifacio, Supremo ng katipunan

Ang Kartilya ng Katipunan

 Mga Aral ng Katipunan ng mga Anak ng Bayan ni Emilio Jacinto

 I  Ang buhay na hindi ginugugol sa isang matayog at banal na layunin ay punong walang lilim, o kung hindi man ay nakalalasong damo.

II  Ang gawang magaling na may pagyayabang o may paghahangad na makasarili ay hindi tunay na kabaitan.

III  Tunay na kabanalan ang pagkakawang-gawa, ang pag-ibig sa kapuwa at pagiging tama sa kilos, sa gawa, at sa salita.

IV  Maitim man o maputi ang kulay ng balat, lahat ng tao'y pantay-pantay; mangyayaring ang isa'y hihigitan sa dunong, yaman, sa ganda; ngunit hindi mahihigitan ang kanyang pagkatao.

V  Mas pinahahalagahan ng taong marangal ang kanyang puri kaysa pansariling kapakinabangan sa taong tampalasan, ang inuuna ay sariling pakinabang.

VI  Sa taong may hiya, salita'y panunumpa.

VII  Huwag mong sayangin ang panahon; ang yamang nawala ay maibabalik: ngunit ang panahong nagdaan na ay di na muling magdaraan.

VIII  Ipagtanggol ang inaapi at labanan ang nang-aapi.

IX  Ang taong matalino'y nag-iingat sa bawat sasabihin; matutuong ipaglihim ang dapat ipaglihim.

X  Sa matinik na daan ng buhay, lalaki ang siyang gabay ng asawa at mga anak; kung ang umaakay ay tungo sa masama, sa kasamaan din hahantong ang inaakay.

XI  Huwag mong tignan ang babae na libangan lamang, kundi isang katuwang at karamay sa mga kahirapan nitong buhay; gamitin mo nang buong pagpipitagan ang kanyang (pisikal na) kahinaan, at alalahanin ang iyong inang pinagsimulan at nag-aruga sa iyong kasanggulan.

XII Ang hindi mo ibig na gawin sa iyong asawa, anak, at kapatid ay huwag mong gagawin sa asawa, anak, at kapatid ng iyong kapuwa.

XIII  Hinidi makikita sa pagiging hari ang halaga ng tao, hindi rin sa tangos ng ilong at puti ng mukha, ni sa pagiging pari na kinatawan ng Diyos, hindi sa taas ng katayuan sa lipunan; totoong tao at mataas na uri, siyang laki sa gubat at walang nababatid kundi sariling wika, yaong may magandang asal, may isang salita, may dangal at puri, yaong hindi nagpapaapi at hindi nang-aapi; yaong marunong magmahal at magmalasakit sa bayang kanyang sinilangan.

XIV  Sa paglaganap ng mga aral na ito, maningning na sisikat at sasabog ang matamis na liwanag ng araw ng kalayaan dito sa ating kapuluan ng nagkakaisang magkakalahi't magkakapatid, ang mga ginugol na buhay, pagod, at mga tiniis na kahirapa'y labis nang matutumbasan. Kapag napag-aralan na ang lahat ng ito at naniwala siyang kaya nang gawin ang mga magiging tungkulin, maaari nang punan ang pormularyo ng pagsapi.

                                                       ----ooo----- 

May Plano Ka ba sa Iyong Buhay?

 Sa basketbol, kahit gaano pa ang iyong praktis sa pagdribol, kung walang "goal" para ihulog at pumasok sa buslo ang bola, wala itong saysay. Kailangan mayroon kang paghuhulugan ng bola. Kung ikaw naman ay may hawak na pana at busog, kahit na anuman ang iyong paghigit sa liting ng pana, kung wala ka namang target o tutudlain, para saan at may hawak ka pang pana at busog? Ganito ang karamihan sa atin, parang mga "zombie" o buhay na patay. Kumikilos lamang sa anumang kapalaran na natanggap sa buhay. Ano nga ba ang nararapat? Kumakain para mabuhay o nabubuhay para kumain?

Ganito din sa buhay, kung wala kang pangarap anumang direksiyon ang patutunguhan mo, tiyak kahit papaano makakarating ka rin. Kaya lamang wala kang makakamtan. Bakit? Kasi po, wala ka namang inumpisahan na layunin kung bakit ka patutungo sa direksiyong ito.

Mistula kang naligaw ng landas, nakigaya sa iba, nakinig sa sulsol ng iba, at bahala na anuman ang mangyari. Bihira sa atin ang kumuha ng papel at lapis, umupo, at simulang magplano kung papaano magiging maayos at nasa tama ang direksiyon ng ating buhay.

Kung ang karaniwang piknik ay ating nagagawang iplano, bakit hindi mismo ang ating buhay? Sa piknik, inaalam natin kung saan ang magandang pook? Sinu-sino ang ating makakasama? Ano ang ating mga dadalhin? Anong mga pagkain ang ating ihahanda? Ano ang ating masasakyan para makarating doon? Ano ang ating mga isusuot at gagamitin kung maliligo tayo? Sapat ba ang ating pera para sa mga gagastusin? At maraming iba pa. Lahat ay pinag-aaralan at pinaplano. Ang tanong: Bakit hindi natin ito magawa mismong sa sarili nating buhay?

Higit na mabusisi o maraming bagay ang paghahanda kung ikakasal. Talagang "by the book" 'ika nga. Kaya lamang, hindi natin ito maparisan o magampanan mismo sa ating buhay? Bakit nga kaya?

Jes Guevara                                                                                                             wagasmalaya.blogspot.com                                                                                                                     Facebook –Jesse Guevara

                                                                                                                              

Magsimula na, NGAYON din

 Lahat ng bagay na ating nakikita na gawa ng tao ay nagsimula muna sa isang imahinasyon. Inisip ito, kinilatis, pinag-aralan at iginuhit. Mula dito ay nagplano at nang makatiyak ay isinakatuparan. Mula sa isang imahinasyon naging pisikal itong bagay.

Kung tutuusin, lahat tayo ay mapanlikha. Nagagawa natin ang maraming bagay kung ang mga ito ay ating nanaisin. Nasa ating mga pagkilos lamang upang matupad ang ating mga pangarap. Nakakatiyak tayo na magaganap ang lahat kung lalakipan natin ito ng pananalig.

Nasa pananalig ang ating gabay, dito natin tahasang masusumpiungan ang minimithi nating lunggati. Kung kapos at wala ito sa kaibuturan ng ating puso, anuman ang ating simulan ay mauuwi lamang sa kawalan. Ang pananalig ay mismong apoy na nagpapasiklab sa ating damdamin na magpatuloy pa hanggang makamit natin ang tagumpay.

Kung sadyang wala ito sa atin, mistula tayong tuyot na patpat na matuling tinatangay ng agos sa ilog at patuloy na isinasalpok sa mga batuhang dinaraanan. Ang pananalig ang ating patnubay at siyang nangingibabaw sa lahat ng ating mga adhikain sa buhay.

Jes Guevara                                                                                                             wagasmalaya.blogspot.com                                                                                                                     Facebook –Jesse Guevara

Balik-tanaw sa Tamang Landas

Madalas kong binabanggit, "Magsimula kaagad at ang lahat ay madali na lamang." Nasa ating mga pagkilos, pagpupunyagi, at matamang disiplina ang tagumpay. "Kapag may tiyaga, may nilaga." 

Madali nating makikilatis ang tagumpay ng isang tao sa kanyang mga ginagawa sa araw-araw, ganito din ating malalaman kung bakit naghihirap ang isang tao sa kanyang mga inaatupag o pinagkaka-abalahan sa isang araw. At kapag patuloy, alam na natin kung saan ito hahantong at kanyang magiging kapalaran sa buhay.

24 na oras lamang ang ibinibigay sa atin tuwing tayo ay nagigising sa umaga. Lahat tayo ay pantay-pantay sa regalong ito maging sino ka man. Katulad ito ng deposito sa bangko, mayroon kang 24 oras upang mag-withdraw at gamitin ang mga sandali sa makabuluhan o sa mga walang saysay. At kinabukasan, mayroon ka na namang regalo ulit na 24 oras. Nasa iyong kapangyarihan kung papaano mo ito pahahalagahan.

Jes Guevara                                                                                                           wagasmalaya.blogspot.com/ Facebook -Jesse Guevara